„Kwiat lnu – symbol życia przerwanego. Pamięci ofiar Wołynia”
11 lipca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci o Polakach - Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzczypospolitej Polskiej. Ludobujstwa zwanego zbrodnią wołyńską lub rzezią wołyńską - niewątpliwie najtragiczniejszej karty historii polsko - ukraińskiej. Zbrodnia wołyńska – tak nazwano serię masowych mordów na ludności polskiej dokonanych przez ukraińskich nacjonalistów na terenie Wołynia i Galicji Wschodniej w latach 1943–1945. Był to najbardziej krwawy epizod w dziejach polsko-ukraińskiego konfliktu narodowościowego podczas II wojny światowej. Zbrodnia ta do dziś pozostaje tematem kontrowersyjnym i bolesnym zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie.
Przed II wojną światową Wołyń był częścią II Rzeczypospolitej. Mieszkała tam ludność mieszana – głównie Ukraińcy, Polacy i Żydzi. Polityka władz polskich wobec mniejszości ukraińskiej - często asymilacyjna, a czasem represyjna pogłębiała napięcia narodowościowe.
Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), a później jej zbrojne ramię – Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) – dążyły do stworzenia niepodległego państwa ukraińskiego. Dla realizacji tego celu postanowiono usunąć „element polski” z terytoriów uznawanych przez nacjonalistów za etnicznie ukraińskie.
Kulminacja zbrodni miała miejsce w 1943 roku, zwłaszcza w lipcu, kiedy 11 lipca doszło do tzw. „krwawej niedzieli”. Wówczas oddziały UPA zaatakowały ponad 100 polskich miejscowości, mordując ich mieszkańców – w tym kobiety, dzieci i starców – często w wyjątkowo okrutny sposób. Zbrodniarze mieli zabić, ale zrobić to z wyjątkowym okrucieństwem tak, by ofiara – zanim umrze – cierpiała. Często napadom towarzyszyło palenie wsi i niszczenie majątku.
Szacuje się, że w wyniku działań UPA na Wołyniu zginęło od 40 do 60 tysięcy Polaków. W Galicji Wschodniej ofiar mogło być kolejne kilkadziesiąt tysięcy.
- 9 lutego 1943 r. – atak na wieś Parośle: sotnia UPA pod dowództwem „Dowbeszki-Korobki” wymordowała ponad 170 osób, m.in. kobiet i dzieci
- 11 lipca 1943 r. („Krwawa niedziela”) – skoordynowany atak UPA na ponad 100–150 polskich miejscowości; to apogeum czystki etnicznej
- 30 sierpnia 1943 r. – odrębna fala mordów, m.in. w Ostrówkach, Nowym Gaju i w okolicach Kowel – dziesiątki ofiar w zbiorowych mogiłach
Zbrodnia wołyńska przez wiele lat po wojnie była tematem tabu, zarówno w PRL, jak i w ZSRR. Dopiero po 1989 roku rozpoczęto szerzej mówić o tych wydarzeniach, a po 2000 roku zaczęły się pojawiać oficjalne upamiętnienia ofiar.
W 2016 roku polski Sejm uznał zbrodnię wołyńską za ludobójstwo uznając, że planowe działania, mające na celu eksterminację ludności cywilnej ze względu na jej przynależność narodową, wpisują się w definicję tej zbrodni zgodnie z konwencją ONZ z 1948 roku. Uchwałą z dnia 22 lipca 2016 roku Sejm ustanowił 11 lipca jako Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa, a symbolem tego dnia jest kwiat lnu – kwitnie niezwykle krótko, co symbolizuje przerwane życie tysięcy ofiar.
Strona ukraińska do dziś nie przyjęła kwalifikacji zbrodni jako ludobójstwa, co jest źródłem napięć dyplomatycznych i narodowościowych. Na Ukrainie część działaczy OUN i UPA, w tym Stepan Bandera, są postrzegani jako bohaterowie walki o niepodległość.
Zbrodni wołyńskiej nie można pominąć milczeniem. Tylko pamięć o ofiarach, szacunek dla cierpienia wszystkich ofiar prawda historyczna i szczery dialog są niezbędne do nawiązania i utrzymania poprawnych relacji między Polakami a Ukraińcami.
Wołyń 1943. PamiętajMY
Zachęcamy do zapoznania się z materiałami (również relacjami świadków) dotyczącymi tej zbrodni:
https://www.zbrodniawolynska.pl/
https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pepites/rzez-wolynska-wybrane-miejsca-pamieci/
cykl: „Dzieci Wołynia”:
https://www.youtube.com/playlist?list=PLqh0OnxCcUeRo36kCsmrJ9k67HSevxY2w
„W nocy działo się zło – Wołyń 1943: świadectwa Niezwyciężonych” odc. 1:
https://www.youtube.com/watch?v=Oznr41b483c i kolejne.
1231572352
NIP:
Napisz do nas
Zadzwoń do nas
540208426
REGON: