Zabytkowy most kolejowy na Wiśle w Górze Kalwarii: Dziedzictwo, perspektywy i walka o jego zachowanie
Most kolejowy nad Wisłą w Górze Kalwarii to jedno z najważniejszych osiągnięć inżynierii kolejowej lat 50. XX wieku w Polsce. Składająca się z sześciu łukowych przęseł konstrukcja, o łącznej długości 620 metrów, była kluczowym elementem linii kolejowej nr 12 łączącej Skierniewice z Łukowem. Most, pełniący przez dekady ważną funkcję komunikacyjną, dziś stoi przed widmem rozbiórki. Czy lokalna społeczność i miłośnicy kolei zdołają go ocalić?
Most jako świadectwo historii i symbol postępu.
Most nad Wisłą w Górze Kalwarii został zaprojektowany i zbudowany w latach 1950–1951, co czyni go jednym z ważniejszych świadectw powojennej odbudowy Polski. W 2021 roku most wpisano do ewidencji zabytków, uznając go za cenny element dziedzictwa inżynieryjnego. Jednak w wyniku decyzji PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., powołujących się na zły stan techniczny obiektu, wystąpiono o wykreślenie mostu z rejestru. Argumentowano to koniecznością wymiany konstrukcji stalowych i odbudowy podpór.
Lokalni działacze, historycy i miłośnicy kolei nie zgadzają się z takim rozwiązaniem. Według Piotra Chmielewskiego, wiceburmistrza Góry Kalwarii: „Większość mieszkańców kocha ten most i wiąże z nim same piękne wspomnienia”. Dla wielu jest to symbol lokalnej tożsamości i ważny punkt w krajobrazie regionu.
Eksperci od infrastruktury kolejowej również podkreślają jego unikalny charakter. W serii filmów dokumentujących historię mostów kolejowych w Polsce, twórcy podkreślają, że most w Górze Kalwarii to nie tylko przykład solidnego rzemiosła inżynierskiego, ale także ważny element krajobrazu kulturowego, który można adaptować do nowych funkcji. (Źródło: YouTube – Kolejowe Relikty Mazowsza).
Zachowanie mostu - obowiązek lokalnej społeczności.
Stowarzyszenie Góra Mieszkańców podjęło intensywne działania na rzecz ocalenia choćby części mostu. W ramach tej inicjatywy planowane jest złożenie obywatelskiego projektu uchwały, który zobowiązałby burmistrza Góry Kalwarii do podjęcia działań
w kierunku zachowania jednego przęsła od strony miasta. Tak zachowany fragment mostu mógłby stać się elementem planowanej ścieżki rowerowej wzdłuż Wisły.
Według pomysłodawców zachowanie przęsła nie tylko pozwoliłoby utrzymać historyczny charakter mostu, ale także przyniosłoby korzyści ekonomiczne w perspektywie długoterminowej. Przykłady innych miast w Polsce pokazują, że adaptacja dawnych mostów na atrakcje turystyczne przyciąga turystów i zwiększa atrakcyjność regionu.
Działacze społeczni zwracają uwagę na konieczność perspektywicznego myślenia.
„Dla obecnych władz Gminy Góra Kalwaria temat ten powinien stać się równie ważny, jak chęć sprzedaży kolejnych terenów gminy deweloperom. Jedno i drugie przedsięwzięcie może przynieść korzyści ekonomiczne. Zastanówmy się jednak w jakiej perspektywie czasowej? Czy przypadkiem budowa osiedla nie jest jednorazowym zastrzykiem finansowym? Jak w tej perspektywie wygląda możliwość zachowania mostu?”
Korzyści płynące z ochrony mostu.
Przekształcenie mostu lub jego fragmentu w atrakcję turystyczną mogłoby wpisać się w szeroko zakrojony program rewitalizacji krajobrazu miasta. Most, wkomponowany w planowaną ścieżkę rowerową, mógłby stać się miejscem spotkań, punktem widokowym czy przystankiem na trasie turystycznej wzdłuż Wisły. To rozwiązanie nie tylko podniosłoby walory estetyczne regionu, ale również przyczyniłoby się do rozwoju lokalnej gospodarki.
Pamiętajmy jednak, że decyzje podjęte dzisiaj będą miały trwały wpływ na przyszłość. Jak zauważają członkowie Stowarzyszenia Góra Mieszkańców: „Rozebrany most nigdy nie powstanie na nowo. To dziedzictwo, które mamy obowiązek chronić, bo raz utracone, nie będzie mogło zostać odzyskane”.
Wezwanie do działania.
Most kolejowy nad Wisłą w Górze Kalwarii to nie tylko konstrukcja stalowa, ale także symbol lokalnej tożsamości i historii. Jego zachowanie to wyzwanie, które wymaga współpracy mieszkańców, władz lokalnych oraz ekspertów. Decyzje podjęte teraz będą świadectwem naszej odpowiedzialności wobec przyszłych pokoleń. To nie tylko walka o przetrwanie mostu, ale także o przyszłość naszego krajobrazu kulturowego i potencjał rozwoju regionu. Nie pozwólmy, by ten wyjątkowy symbol inżynierii i historii został zapomniany. Razem możemy pokazać, że troska o przeszłość może być fundamentem lepszej przyszłości.
Wykorzystane źródła
1. Wikipedia: Informacje o historii mostu oraz jego konstrukcji: Most kolejowy Glinki–Góra Kalwaria -
https://pl.wikipedia.org/wiki/Most_kolejowy_Glinki-G%C3%B3ra_Kalwaria
2. Rynek Kolejowy: Artykuł o decyzji PKP PLK oraz wpisie do ewidencji zabytków: Stary most w Górze Kalwarii do wyburzenia
3. Skyscrapercity.com: Opinie lokalnych działaczy oraz informacje o planowanych inicjatywach społecznych: Forum – Polska: Zabytkowe mosty
https://www.skyscrapercity.com/threads/polska-zabytkowe-mosty.416656/
4. YouTube: Materiał filmowy dokumentujący historię mostu oraz jego unikalny charakter: Kolejowe Relikty Mazowsza: Odc. 9 – Most kolejowy w Górze Kalwarii
https://www.youtube.com/watch?v=GNtGUtgcvWs
5. Materiał filmowy- program Kurier TVP3
https://www.youtube.com/watch?v=KnujlRe-lrk
6. Zabytkowy most w Górze Kalwarii ma zostać wyburzony. Mieszkańcy o planowanej rozbiórce dowiedzieli się z mediów. Społecznicy nie zgadzają się na wyburzenie konstrukcji.
5. Stowarzyszenie Góra Mieszkańców: Informacje o obywatelskim projekcie uchwały oraz inicjatywach lokalnych. Materiały dostępne z wewnętrznych publikacji stowarzyszenia i wypowiedzi jego członków.
6. Cytaty lokalnych przedstawicieli: Wiceburmistrz Piotr Chmielewski, wypowiedź opublikowana w lokalnych serwisach informacyjnych
Wszystkie wymienione źródła dostarczyły materiałów wykorzystanych do stworzenia artykułu i zostały uwzględnione w treści dla rzetelności przekazu.
1231572352
NIP:
Napisz do nas
Zadzwoń do nas
540208426
REGON: